Lodenn uhelañ hag ec'honekañ ar mel nervel ; evit aozerion 'zo, ez eo kenster empenn ha mel penn, oc'h aroueziñ al lodenn eus an nerveg kreiz endalc'het gant ar c'hlopenn (eleze an empenn ent strizh, an ilpenn, hag ar c'hef empenn) ; evit re all, ent resisoc'h, e verk mel penn (PNA encephalon) endalc'had nervel ar c'hlopenn hag empenn (PNA cerebrum) al lodenn eus ar mel penn loet dreist telt an ilpenn (anezhi an div hanterenn empenn hag an derc'hvelempenn) (sl. diencéphale, encéphale, hémisphère, mésencéphale, prosencéphale, rhombencéphale, télencéphale, thalamencé-phale).
Frifo diwar viruz, naouus dre stankad ar fri gant beradur, streviadoù ha droug gouzoug.
Azledad a-zerc'h ha kreizer diwar ar bilhonenn dev, enlenet en araok ouzh ar glipenn gilhog, en adreñv ouzh lodenn greizer telt an ilpenn, oc'h amparañ ur wareg dreist ar c'horf karnek hag ur speur etre div hanterenn an empenn.
Kleñved hêrezhel treuzkaset hervez ar mod aotozomek trec'hek, naouus ent neuziadurel dre vezañs, er gwiskadoù gorre an empenn, eus ozvennoù niverus a vent gant kerez pe kelvez. An kez ozvennoù zo amparet gant ur gwiad gwiennel ennañ kelligoù dezho ur protoplasm unvan ouzh o nesaat d'ar gliomoù nervfurmadel. Erzerc'hañ a ra ent klinikel dre un diodezh, barradoù droukfell, strafuilhoù ilpennel ha seizioù ; alies kenan, dre zaralladoù kroc'hen : adenomoù blevsoavel kemparzhek an dremm, yoc'hennoù tro-ivin Koenen, plakennoù galfrezet (pannoù kroc'hen rinkin) ; a-wechoù ez eus kevret fakomatozioù al luc'hsae ha kammneuziadoù flugezel all (ar galon : rabdomiom) pe askornel. Ur furm a fakomatoz eo.